[Opinión] É posíbel reformar España? Razóns para traballar por un Estado galego independente
- Actualidade política
O debate sobre o independentismo (ou arredismo), sobre a pertinencia ou non de defender como obxectivo estratéxico do nacionalismo galego a constitución dun Estado propio, estivo sempre presente no noso movemento, con mais ou menos relevancia segundo o momento histórico e a correlación de forzas interna. Moitas veces usado como tótem e moitas outras tratado como tabú, a palabra de orde “independencia” foi censurada e mesmo perseguida por parte da dirixencia nacionalista, que se esforza en desmarcarse publicamente día si e día tamén dunha alternativa lexítima que eles contribuen a criminalizar.
A dirección do BNG, que até hai poucos anos falaba sen complexos da necesidade dun Estado propio (se ben non lle concedía necesariamente o contido de independencia formal), xogou ás veces con certa ambigüidade sobre o sentido en que concretar o direito de autodeterminación. Hoxe, esa postura está moito mais clara. O obxectivo é avanzar nun suposto proceso de “reforma de España” que nos conduza a que esta nos recoñeza algún día como nación e por tanto os dereitos que nos corresponden, sempre dentro do seu Estado.
O que no seu momento foi exposto como un paso intermedio, hoxe preséntase directamente como o obxectivo final. Así o declarou a pasada Asemblea Nacional do BNG, que marcou como meta final a consecución dun “Estado plurinacional” ao tempo que fixaba como unha das prioridades da organización a defensa de “outra concepción da unidade de España”. Esta última aberración é inédita na historia do nacionalismo e ben ilustrativa de cara a onde avanzan as cousas.
Pois ben, a nosa aposta non é á de construir unha España diferente, nin reformala, nin “dignificar” lixeiramente o dominio que exerce sobre nacións como a nosa. A nosa alternativa é, sinxelamente, romper España.
Para nós, ter como aspiración federarse ou confederarse con quen leva 500 anos a destruirnos como pobo só é comprensíbel desde mentalidades suicidas. Non vemos necesidade algunha, nin vemos as virtudes pasadas, presentes ou futuras de nos unir dalgún xeito a unha España que significou sistematicamente a nosa decapitación política, a nosa dependencia económica e a substitución da nosa cultura e lingua polas alleas.
Para quen nos acusa de “falta de realismo” aos independentistas, dirémoslle que achamos moito máis realista a posibilidade de desenvolvernos como Estado libre que agardar a que España se “auto-reforme” para permitir ampliar competencias autonómicas e chegar gradualmente a recoñecer os nosos dereitos políticos como nación. Se o ritmo de “cesión de soberanía” (realmente só de competencias) é o actual, tardaríamos miles de anos en ser plenamente soberanos. Por iso, unha vez España demostrou (co Estatut “cepillado” ou co Plan Ibarretxe versión 1 e 2) que mesmo as iniciativas mais tímidas de aumento competencial non collen no corsé da lexislación estatal, quizá é xa tempo de probar outros camiños.
Mesmo calquera alternativa de carácter confederal que sexa minimamente coherente, debería esixir primeiro, e previamente, o recoñecemento do noso dereito de autodeterminación, pois para ceder soberanía, é preciso tela antes.
Porque a autodeterminación, ademais de entendela como un proceso hai que entendela como un dereito. Dereito ao que non se lle poden poñer límites, e cuxa concrección para nós debería ser a proclamación dunha República Galega, posibilidade hoxe legalmente vetada pola Constitución Española e os seus derivados Estatutos, aos que o BNG antes se opuña.
O principal argumento usado unha e mil veces por certos dirixentes nacionalistas (particularmente determinados líderes da UPG, para quen o combate a esta alternativa foi sempre unha prioridade) para negar a lexitimidade do independentismo é que esta alternativa non garante a soberanía real dos pobos pois a independencia formal pode encubrir formas de neocolonialismo (sobran exemplos de estados formalmente independentes que na práctica non dispoñen dos seus recursos nin teñen capacidade de decisión real). Isto é loxicamente certo, mais non o é menos que un Estado propio é unha condición indispensábel para exercer a propia soberanía. Todos os pobos que culminaron con éxito procesos de liberación nacional fixérono coa ferramenta imprescindíbel da plena independencia nacional, e non coñecemos un só exemplo do contrario.
De facto, o independentismo que nos defendemos non se limita ao campo formal, senón que expresa a vontade de nos autogobernar plenamente a todos os niveis.
Ás veces emprégase tamén o argumento dun suposto “rexeitamento social” ou mesmo “medo” ao independentismo, que impediría por tanto defender tal proxecto. Isto podería levarnos a renunciar a modificar a ideoloxía dominante na sociedade, mesmo podería facernos renunciar ao nacionalismo, que por si mesmo xa crea tamén moitas desconfianzas. Porén, o argumento tampouco é válido. Basta ver enquisas de opinión para ver que a (pequena) porcentaxe de galegos que apoiamos a independencia é moi similar á que apoia o exercicio do dereito de autodeterminación (que a dirección do BNG formalmente si defende), conceito que popularmente se asocia directamente a separatismo.
Estes e outros argumentos lévannos a recuperar a memoria dunha figura tan interesante para un movemento como o noso como é a do arredista e socialista Xohán Xesús González, que dicía: “Nada nin ninguén pode obrigarnos a ficar unidos a un Estado que representa unha ruina inminente e un perigo constante”.
Trátase pois, simplesmente de que moitos galegos e galegas non nos sentimos españois e non queremos selo de nengunha maneira. A artificial identidade española no noso país sempre se construiu en oposición á nosa propia, negándoa e aniquilándoa. O noso proceso debe ser a partir de agora xusto o contrario, reconstuirnos como pobo libre en oposición a quen nos nega, que non é outro que o Estado Español.
Como todos os pobos libres da historia, traballaremos pola nosa plena soberanía, pola independencia nacional.
