Margot Feist: a ‘bruxa’ que non pediu perdón

O pasado venres deixou o mundo una muller esquecida por unha esquerda amnésica. Margot Feist morreu en Chile, após 25 anos de exilio, á idade de 89 anos. Criada nunha familia obreira e cuns pais detidos en campos de concentración nazis, na súa mocidade comprometeuse coa loita antifascista e posteriormente na construcción da República Democrática Alemá. Con tan só 22 anos Margot chegou á Cámara Popular (converténdose na parlamentaria máis nova da RDA); mais foi 14 anos despois cando asumíu a dirección do Ministerio de Educación Popular, demostrando ser posuidora dunha mente brillante e dunha magnífica capacidade de xestión.

Herdeira dun sistema educativo pobre e desmantelado durante a guerra, levou a cabo a construcción da nova escola. Esto foi literal en moitos casos, xa que foi necesario desde formar a unha nova xeración de docentes comprometidos co humanismo e a democracia até reconstruir os edificios derrubados. O resultado final foi un ensino unificado e científico, estreitamente relacionado coa vida.

Para eliminar a desigualdade de oportunidades instaurada no período nacional-socialista, na que a clase á que pertencía a familia determinaba unhas opcións de estudo que sempre se dirixían á poboación urbana, Margot confía nas escola unitarias con grande presenza no rural. Isto non ficou só nun garante do acceso á educación se non que implicou a escolarización obrigatoria de 8 anos primeiro, e posteriormente de 10, de todas as crianzas, facendo fincapé nas discapacitadas físicas ou psíquicas, que recibiron unha educación adaptada as súas necesidades.

Ao remate desta etapa ofrecíase o acceso a un sistema de formación profesional multidisciplinario e gratuito, onde en 2 ou 3 anos se formaba ao estudante en colaboración con empresas ou comunas para aprender unha profesión de obreiro cualificado. Todo estudante ao rematar a súa formación profesional ou universitaria obtiña un posto de traballo, mas de querer seguir formándose, podían continuar co perfeccionamento en escolas de especialidades superiores.

A RDA apostou forte pola cultura, fomentando sempre os clubes, museos, teatros e concertos dirixidos ao ocio de distintos públicos. Defensora do aborto libre e gratuito (instaurado en 1972 na RDA), foi tamén unha persoa adiantada ao seu tempo e comprometida coa loita da muller pola emancipación. Traballou por facilitar a conciliación laboral-familiar coa apertura de casas berce e xardíns de infancia gratuitos desde os 3 aos 6 anos, fomentando sempre os vínculos escola-fogar. Ofreceu tamén ás mulleres a opción de continuar a súa formación en escolas superiores populares e cursos dirixidos especialmente a elas, con horarios e condicións cómodas para adaptalas á súa rutina diaria. O obxetivo deste ambicioso plan de educación foi potenciar os talentos e aptitudes de cada individuo, fomentando a cooperación no lugar da competición.

Alén diso, tivo unha gran implicación na promoción da política de dereitos da comunidade LGTBI na RDA, publicando materiais didácticos destinados a promover a tolerancia e a diversidade sexual e acadando en 1968 a despenalización da homosexualidade.

O éxito acadado é innegable, e no seu tempo foi recoñecido coa concesión da Orde ao Mérito pola Patria de Ouro e dúas Ordes de Karl Marx, é por iso que sorprende que unha das mulleres máis influintes do seu tempo sexa soamente recordada como a muller de Erich Honecker.

A demonización que sufriu a mans dunha esquerda acomplexada após a queda do bloque socialista foi, se cabe, mais cruel que a que sufriu a súa parella. Alcumada de “bruxa lilá” ou “dama de ferro”, tivo que se exiliar até a súa morte por non renegar nunca das ideas do socialismo e da experiencia que representou a República Democrática Alemá.

Foi acollida en Chile, país que recoñeceu e soubo agradecer a sua implicación no campo internacionalista, no que traballou xunto ao goberno da RDA na acollida de milleiros de perseguidos políticos pola salvaxe dictadura de Pinochet (1973-1990) o cal contaba co apoio do goberno dos Estados Unidos ou da mesma Margaret Thatcher.

Muller solidaria durante toda a súa vida seguiu traballando no exilio pola liberación de diversos pobos de Asia e América Latina. Recibiu en 2008 a Orde da Independencia Cultural Rubén Darío polo apoio á cruzada Nacional de Alfabetización de Nicaragua.

Conservou até o último momento unha mente lúcida, coa que se reafirmaba día tras día na vixencia do seu pensamento, categorizando recentemente a caída do muro como “o maior erro político da historia”.

O certo é que a RDA foi o estado europeo máis avanzado en cuestión de educación e xénero, e a muller que xogou por construir o novo estado científico e social morreu esquecida, borrada da historia, relegada a ser a primeira dama, a sombra do seu marido.

Desde a nosa perspectiva actual fronte a LOMCE e as dificultades ás que se enfronta a mocidade para se incorporar ao mundo laboral, é preciso devolverlle a Margot Feist o lugar que merece na historia e seguir o seu exemplo loitando para forxar un mundo libre e sen explotación.