Nos últimos anos a oferta de festivais de música está a medrar considerabelmente. Concentrados nos meses de verán, figuran como citas ineludíbeis para a unha parte da mocidade, que ano após ano acode en maior número, asentando este modelo de ocio nas nosas vidas.
Entendemos que a música é parte fundamental da nosa cultura e ocio. Na Galiza (como noutros países) a música serviu historicamente para transmitir unha mensaxe de reivindicación e rebeldía, sendo outra ferramenta coa que comunicar as problemáticas da sociedade. No caso dos festivais populares de verán, estes serven para coñecer música doutras culturas ou para pór en valor a longa lista de bandas galegas que producen música de calidade, en galego e comprometida coa Terra. Ademais, son espazos nos que socializar, coñecer xente nova, charlar coa amiga que está emigrada e desfrutar das nosas vacacións. Mais existe unha cara menos amábel, os macrofestivais, nos que, en moitas ocasións, encontramos precariedade e explotación laboral, acceso masivo ás drogas, machismo, lgtbifobia e invisibilización da música en galego.
– Precariedade e explotación laboral: Detrás dos grandes festivais, sempre hai empresas que van saír gañando. A explotación está presente en todos os ámbitos da nosa vida, tamén nesta opción de ocio na cal é habitual traballar até altas horas da madrugada por baixos salarios, e en moitas ocasións sen contrato. Tamén existe a posibilidade de traballar en troca de entrada e bebida. En definitiva, as empresas privadas aprovéitanse da mocidade para maximizaren o seu lucro.
– Drogas como elemento de alienación: Este modelo de macrofestival concentra milleiros de persoas en lugares onde, a miúdo, o consumo de alcohol e outras substancias está por enriba da propia música, e os eventos están patrocinados polas mesmas marcas de bebida.
Non é o obxectivo deste artigo xulgar o consumo de drogas, nin abrir un debate sobre a súa existencia, mais o certo é que o consumo masivo destas serviu historicamente en moitas ocasións para calmar unha mocidade que se caracterizou por plantar cara ao sistema e construír ferramentas que camiñasen neste sentido. E iso é algo que non debemos perder de vista
– Machismo e lgtbifobia: Como en toda concentración de masas, o machismo e a lgtbifobia están á orde do día, dándose casos de acoso sexual e agresións homofóbicas. Todas as que asistimos algunha vez a un festival presenciamos ou sofremos agresións patriarcais de maior ou menor grao. Desde insultos ou piropos até malleiras ou violacións, un amplo espectro que presencia, normalmente impasíbel, o persoal de seguranza. Experiencias incómodas deste cariz provocan que moitas compañeiras deixen de participar neste tipo de espectáculos.
– Invisibilización do galego: Aínda que o fenómeno dos macrofestivais non está tan asentado no noso país, o certo é que, fronte ao festival popular que normaliza o uso da nosa lingua en todos os aspectos, existen outros festivais que apostan por invisibilizar o galego co suposto obxectivo de chegar a máis xente (como se cantar en galego fose incompatíbel con iso), tanto na promoción como á hora da contratación de bandas.
Defendemos un ocio en galego, o impulso de espazos que promovan grupos nacionais que, pese a contar con moita calidade, non teñen recursos económicos para se daren a coñecer.
Salientando mais unha vez o positivo dos festivais de verán, entendemos que hai que mudar o ocio que promove un sistema que quere achegarnos a un modelo de consumo masivo como elemento de alienación. Aínda que na actualidade o termo diversión estea degradado completamente, existen ferramentas para construírmos unha nova sociedade en que non mercantilicen as nosas vidas. Esta mudanza pasa pola superación do capitalismo, un sistema que deturpa o significado de ocio e cultura, póndoas ao servizo do lucro individual, e onde a mocidade debe adoptar un rol de consumidor impulsivo, véndose arrastrada cara ao individualismo e a autodestrución.